آیه حجآیه حج به آیه ۹۷ سوره آل عمران ، درباره وجوب حج به شرط استطاعت اطلاق می‌شود. ۱ - منظور از آیه حجبه آیه ۹۷ سوره آل عمران «آیه حج» گفته می‌شود: (فیه آیات بینات مقام ابراهیم و من دخله کان آمنا و لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا و من کفر فان الله غنی عن العالمین)؛ «در آن نشانه‌های روشن است (از جمله) مقام ابراهیم ، و هر کس داخل آن شود در امان خواهد بود و برای خدا بر مردم است که آهنگ خانه (او) کنند، آنها که توانایی رفتن به سوی آن دارند، و هر کس کفر بورزد (و حج را ترک کند به خود زیان رسانیده) خداوند از همه جهانیان بی نیاز است». ۲ - ابلاغ دستور انجام حج به همه مردمدر این آیه دستور انجام حج به همه مردم داده شده است و از آن تعبیر به یک بدهی و دین الهی شده است که بر ذمه عموم مردم می‌باشد و تنها شرطی که در آیه برای وجوب حج ذکر شده مساله استطاعت است که با تعبیر «من استطاع الیه سبیلا» (کسی که توانایی راه پیمایی بسوی خانه کعبه داشته باشد) بیان شده. در پایان آیه، برای تاکید و بیان اهمیت مساله حج، می‌فرماید: کسانی که کفران کنند و این دستور الهی را نادیده بگیرند و به مخالفت برخیزند در حقیقت به خود زیان می‌رسانند، زیرا خداوند از همه جهانیان بی نیاز است. ۳ - اهمیت حجاهمیت حج چنان است که از ترک آن تعبیر به کفر شده است، وبخش دوم آیه نیز بیانگر این نکته است که انجام این فریضه مهم الهی مانند همه فرائض و برنامه‌های دینی به سود مردم و برای تربیت آنها است و هیچگونه تاثیری برای خداوند که از همگان بی نیاز است نخواهد داشت. ۴ - کیفیت استدلال بر آیه حج۴.۱ - استطاعت، شرط وجوب حجبه آیه «... وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیهِ سَبِیلًا ...» بر وجوب حج در صورت حصول استطاعت استناد شده است. [۶]
فقه القرآن ج۱، ص۲۶۴.
۵ - پانویس۶ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیه حج». فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۱۸۹. |